قالب بندی دیوار حائل برای افزایش ایمنی سازه در مقابل نیروهای خارجی اجرا می‌شود و استحکام کلی بنا را در مقابل فشارهای وارده افزایش می‌دهد. قالب بندی دیوار حائل یکی از مهمترین گام‌های ساختمان سازی محسوب می‌شود؛ زیرا استحکام اولیه بنا تا حد زیادی به انجام صحیح آن بستگی دارد. برای آماده سازی دیوار حائل، باید چندین مرحله را پشت سر بگذارید که یکی از مهمترین آن‌ها، مرحله قالب بندیست.
نحوه قالب بندی دیوار حائل
برای انجام هر مرحله از ساختمان سازی باید مراحل قبلی را به درستی سپری کرده باشید؛ به عبارت دیگر، هر کدام از مراحل به عنوان پیش زمینه‌ای برای گام بعدی محسوب می‌شود. برای قالب بندی دیوار حائل حتما باید مرحله آرماتوربندی دیوار حائل را به درستی انجام داده باشید. اهمیت این موضوع به حدی بالاست که مهندس ناظر باید آرماتوربندی را تایید کند تا شما اجازه قالب بندی داشته باشید. کاربرد اصلی دیوار حائل این است که سازه را به صورت ثابت نگه داشته و از تاثیرات منفی انرژی‌های اطراف به آن جلوگیری کند؛ همچنین در برابر نفوذ خاک مانند یک سد باشد.
در ابتدا لازم است قالب‌ها روغن گیری و درزگیری شود. قالب بندی دیوار حائل در واقع به مرحله‌ای گفته می‌شود که سازندگان، بتن را شکل داده و زمینه سفت شدن آن را فراهم می‌کنند. از آنجایی که حائل‌ها جزو دیوارهای یک طرفه محسوب می‌شوند، بتن مورد نظر در یک سمت از قالب یک طرفه ریخته خواهد شد. سمت دیگر آن با خاک در ارتباط است. به دلیل این که دیوار حائل یک طرفه بوده و فقط از یک سمت امکان دسترسی دارد، باید به جای بولت از انکربولت استفاده کرد. پس قبل از بتن ریزی ابتدایی، انکربولت‌ها را نصب کنید؛ سپس با استفاده از ابزارهای مخصوص، قالب‌ها را به هم متصل کنید. برای انتخاب پشت بند افقی می‌توانید گزینه‌هایی مانند لوله داربست و تیرآهن را انتخاب کنید. در این مرحله باید پشت بند عمودی را انتخاب کنید. اما چگونه؟ در واقع انتخاب این پشت بند به ارتفاع دیوار مربوطه بستگی دارد. در اینجا ۳ حالت مختلف پیش رو خواهیم داشت:
1. اگر دیوار مذکور کمتر از ۴ متر ارتفاع داشته باشد باید جک دوبل را انتخاب کنید. بازوی این نوع جک با روش خاص تلسکوپی تنظیم می‌شود؛ در نتیجه می‌توانید با استفاده از واشرهای آن، کار اتصال را انجام دهید.
2. در صورتی که ارتفاع دیوار فراتر از ۴ متر است، باید از شمع حمایت کننده استفاده کنید. این شمع‌ها از یک سری پیچ‌های تنظیم کننده تشکیل شده‌اند که نحوه اتصال آن‌ها به سولجر، با کمک همین پیچ‌ها انجام می‌شود.
3. اگر ارتفاع دیوارتان خیلی بالاست حتما باید از براکت‌ها استفاده کنید. نکته قابل توجه اینجاست که بعد از ریختن بتن، براکت‌ها در آن باقی خواهند ماند. با این کار، پلتفرم‌ها ساخته می‌شوند.
نکات فنی قالب بندی دیوار حائل
برای اجرای درست قالب بندی دیوار حائل لازم است به نکات فنی زیر توجه داشته باشید:
• خاک بستر حتما باید به اندازه کافی متراکم شده باشد؛ به علاوه سطح تمیزی خاک و سنگ به گونه‌ای باشد که هنگام بتن ریزی، هیچ مانعی از نظر چسبندگی بین آن‌ها وجود نداشته باشد.
• درصد موادی که بتن را تشکیل می‌دهند کاملا مطابق آیین نامه بتن کشور باشد.
• برای پیشگیری از ایجاد ترک‌های حرارتی باید طول دیوارهای حائل توسط چندین درز به بخش‌های کوچک‌تری تقسیم بندی شوند. مشخص کردن این درزها در نقشه کاملا ضروریست.
• اجرای سیستم زهکشی برای افزایش مقاومت در برابر فشارهای ناشی از آب‌های زیرزمینی و زلزله ضروریست.
• استفاده از خاک رس در مرحله پشته ریزی به طور مستقیم باعث کاهش میزان مقاومت دیوار حائل می‌شود.
• پیش از شروع مراحل قالب بندی، برنامه ریزی دقیقی داشته باشید. تعیین جنس تجهیزات و مساحت دیوار جزو مواردی هستند که قبل از انجام هر کاری باید مشخص شوند. به طور کلی برنامه ریزی درست، اصل مهمی در ساختمان سازی به شمار می‌رود.
• مطالعه عللی که قبلا سازندگان را در قالب بندی و ساخت دیوار حائل با شکست مواجه کرده است، به افزایش میزان تجربه و موفقیت شما کمک شایانی می‌کند. برخی از مهمترین این علت‌ها عبارتند از: در نظر نگرفتن ابعاد درست برای دیوار، عدم توجه به مراحل درست قالب بندی، سیستم زهکشی نامناسب و پشته ریزی اشتباه.
اهمیت اجرای قالب بندی دیوار حائل
در ساخت پل‌ها و ساختمان‌هایی که گودبرداری عمیقی دارند، وجود دیوار حائل یک امر ضروریست. در واقع، هر چقدر عمق گودبرداری افزایش پیدا کند، به همان میزان استحکام بنا پایین خواهد آمد. اما دیوار حائل همانند یک حفاظ از ورود فشار خاک به سازه جلوگیری می‌کند. برای ساخت این حفاظ محکم باید قااب بندی دیوار حائل را اجرا کنیم. استفاده از این قالب بندی به قدری مهم است که سازمان نظام مهندسی دستور داده است که تمامی ساختمان‌هایی که زیرزمین دارند حتما باید از این نوع دیوار استفاده کنند. متاسفانه برخی سازنده‌ها به دلیل کاهش هزینه‌های خود سعی می‌کنند از ساخت این دیوارهای حائل امتناع کنند که نتیجه آن، چیزی جز کاهش ایمنی و افزایش ریسک تخریب ساختمان نخواهد بود.
اما ناگفته نماند که صرفا اجرای قالب بندی دیوار حائل ملاک نیست؛ بلکه استفاده از تجهیزات درجه یک نیز اهمیت بسیار زیادی دارد. هر چقدر کیفیت تجهیزات استفاده شده بالاتر باشد، نتیجه نهایی نیز بهتر خواهد شد. همین امر به طور مستقیم موجب افزایش ایمنی بنا می‌شود. استفاده از لوازم باکیفیت‌تر، ریسک ایجاد مشکل در حین کار را کاهش داده و ارزش کلی بنا را بالاتر می‌برد. اما در قالب بندی دیوار حائل از چه تجهیزاتی استفاده می‌شود؟
• سولجر
• انکربولت
• واشر تخت
• پین
• گوه
• لوله داربست
• قالب
• مهره بولت
• گیره قالب بندی
نحوه محاسبه قالب بندی دیوار حائل
برای محاسبه کردن قالب بندی دیوار حائل باید ارزیابی دقیقی از قالب‌ها و اتصالات آن‌ها داشته باشیم. در این مرحله ابتدا باید طول و عرض فونداسیون را اندازه بگیرید. سپس با توجه به حجم بتن مورد نیاز، تعداد قالب‌های لازم را تعیین کنید. به یاد داشته باشید که قبل از حساب کردن تعداد قالب‌ها، باید نوع آن را انتخاب کنید. انتخاب بادوام‌ترین نوع قالب، در تمامی مراحل ساخت به نفع شما خواهد بود. قالب‌های فلزی با توجه به سطح استحکام خود جزو پرمصرف‌ترین نمونه‌ها به شمار می‌روند. البته استفاده از نمونه‌های چوبی، پلاستیکی و آجری نیز رایج است. انتخاب جنس قالب به نوع کاربرد، مکان قرارگیری و میزان عمق ساختمان بستگی دارد.
در بخش‌های قبلی سعی کردیم میزان اهمیت قالب بندی را شرح دهیم. با توجه به این میزان از اهمیت این مرحله، حتما باید محاسبات دقیقی برای اجرای آن انجام دهید. سازندگان باید به طور دقیق تعداد، ابعاد و جنس قالب‌ها را معین کنند. در مرحله بعد باید نوع پشت بندی را مشخص کرد؛ به علاوه انتخاب تعداد و مکان قرارگیری آن‌ها نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. این امر تا حد زیادی به مساحت قالب‌ها بستگی دارد. انجام محاسبات قالب بندی یک امر ساده نیست و فقط مهندسین حرفه‌ای از پس انجام آن بر می‌آیند. در نتیجه برای اجرای این مرحله حتما باید از تجربه‌های یک نقشه‌کش ماهر استفاده کرده و از او بخواهید با انجام دقیق محاسبات، تمامی نکات ضروری را بر روی نقشه ساختمان یادداشت کند.
مطالب مرتبط: قالب بندی دیوار برشی
روش اجرای قالب بندی دیوار حائل
اجرای قالب بندی دیوار حائل در ۵ مرحله انجام می‌شود؛ این مراحل شامل موارد زیر هستند:
1. برنامه ریزی اولیه: در این مرحله ابتدا ویژگی‌های ساختمان مانند سطح گودبرداری، تعداد طبقات و سایر خصوصیت‌های آن مورد بررسی قرار می‌گیرند. با توجه به این ویژگی‌ها ارتفاع، جنس و نوع دیوار حائل تعیین می‌شود. در این مرحله به مواردی مانند مقاومت در برابر زلزله، نفوذ آب و سایر شرایط محیطی توجه خواهد شد.
2. محاسبه و طراحی: در این مرحله ابعاد دیوار، تجهیزات مورد نیاز و سطح استحکام آن مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. به طور کلی این مرحله برای طراحی قالب بندی در نظر گرفته شده است. انجام محاسبات مربوطه معمولا با کمک برنامه‌هایی مانند نرم افزار محاسبات سازه و مدل سازی سه بعدی انجام می‌شود.
3. تهیه مصالح و تجهیزات مورد نیاز: در این بخش از قالب بندی دیوار حائل باید تمامی موارد ضروری از جمله بلوک، مواد فلزی، سنگ و … را تهیه کنید. تعیین دقیق تجهیزات با توجه به نوع سازه انجام می‌شود.
4. نصب دیوار حائل: با استفاده از تجهیزات تهیه شده باید مراحل نصب دیوار را آغاز کرد. این مرحله در ایمنی کلی ساختمان نقش سرنوشت سازی را ایفا می‌کند؛ چون در صورت نصب نادرست، اساس و پایه ساختمان به خطر می‌افتد.
5. انجام امور ظاهری دیوار: سازندگان برای تکمیل ظاهر دیوار به مواردی نظیر کاشی یا سنگ کردن آن روی می‌آورند. البته رنگ کردن نیز در این مرحله رایج است. البته پس از تکمیل دیوار حائل نباید نسبت به آن بی‌تفاوت شد؛ زیرا نگهداری از آن نیز اهمیت زیادی دارد.
در این مطلب سعی کردیم به زبان ساده، اهمیت قالب بندی دیوار حائل را شرح دهیم. در دنیای امروزه، تعداد ساختمان‌ها به سرعت در حال افزایش بوده و حتی می‌توان گفت ساختمان سازی به یک تجارت بزرگ تبدیل شده است. اما ساخت برج‌ها و ساختمان‌های چند طبقه بدون در نظر گرفتن نکات ایمنی، تهدیدی برای سلامت جان بشر محسوب می‌شود. حتی اگر در زمان تخریب ساختمان ناایمن، تلفات جانی بر جای گذاشته نشود نیز نمی‌توان اتلاف سرمایه مصرف شده را نادیده گرفت. پس توصیه ما به سازندگان این است که این مرحله از ساختمان سازی را با استفاده از باکیفیت‌ترین تجهیزات انجام داده و اجرای آن را به ماهرترین افراد بسپرند.