منهول فاضلاب یکی از اجزای اساسی و حیاتی در شبکه‌های فاضلاب شهری است که به عنوان نقطه ورود به لوله‌های فاضلاب و تجهیزات شبکه شناخته می‌شود. این ساختمان‌های کوچک، که به طور روتین در کنار خیابان‌ها و کوچه‌ها قرار دارند، توسط تکنسین‌ها برای دسترسی به شبکه فاضلاب استفاده می‌شوند و امکان مشاهده و بررسی وضعیت سیستم فاضلاب را فراهم می‌آورند.
از زمان‌های قدیم، منهول‌ها به عنوان نقاط مهمی در شبکه فاضلاب شناخته شده‌اند که امکان دسترسی آسان به اجزای مختلف این شبکه را فراهم می‌کنند و از این رو، ارزش بیشماری در عملکرد و نگه داری این سیستم‌ها دارند.
منهول فاضلاب چیست؟
منهول فاضلاب یا گودال دسترسی به شبکه فاضلاب، نقطه‌ای است که به وسیله آن می‌توان به لوله‌های فاضلاب دسترسی پیدا کرد. این سازه‌ها به منظور اتصال و ادغام چندین شبکه فاضلاب با یکدیگر به کار می‌روند، که به تکنسین‌های فاضلاب امکان می‌دهند وضعیت سیستم را بررسی، تعمیر و نگه داری کنند.
در شبکه جمع آوری فاضلاب شهری، تعداد زیادی منهول وجود دارد که از آنها برای ایجاد ایستگاه‌های بازرسی و بررسی سیستم فاضلاب استفاده می‌شود. منهول‌ها به عنوان نقاط دسترسی اساسی به لوله‌های فاضلاب عمل می‌کنند و باعث تهویه و ارتباط آسان تر با اجزای مختلف این سیستم می‌شوند. افزایش شبکه جمع آوری فاضلاب شهری باعث افزایش تعداد منهول‌ها در خیابان‌ها و کوچه‌ها شده است، که این ساختمان‌ها را به یکی از عناصر بنیادی و حیاتی در نگه داری و بهره وری از سیستم فاضلاب تبدیل کرده است.
انواع منهول فاضلاب
منهول‌ها به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که هر کدام از آنها از جنس‌های متفاوتی ساخته می‌شوند و بر اساس نیاز به فضای مختلف و اندازه لوله‌های فاضلاب استفاده می‌شوند. این زمینه منهول‌ها به چند نوع تقسیم می‌شوند که در ادامه مطلب به آنها می‌پردازیم.
منهول فاضلاب بتنی
منهول‌های فاضلاب بتنی با گذشت زمان و ناکارآمدی منهول‌های آجری، جایگزین مناسبی برای این نوع ساخته شدند و توانستند سهم بالایی از بازار منهول‌های فاضلاب را به خود اختصاص دهند. این نوع منهول‌ها نسبت به منهول‌های آجری بهترین عملکرد و مقاومت را ارائه می‌دهند؛ با این حال همچنان دارای معایبی مانند هزینه‌ی بالاتر نسبت به منهول‌های آجری، زمان طولانی‌تر برای ساخت، و وزن بالا برای حمل و نقل هستند.
یکی از اهمیت‌هایی که باید به آن توجه داشت، جلوگیری از نشت آب در این نوع منهول‌ها است. از طرفی باید توجه داشت که منهول‌های بتنی با سپتیک تانک بتنی متفاوت هستند و اشتباه گرفتن این دو موجب مشکلاتی می‌شود که ممکن است در عملکرد و پایداری شبکه فاضلاب بعد از بتن ریزی تأثیرگذار باشد.
منهول فاضلاب آجری
منهول فاضلاب آجری به عنوان اولین و ساده‌ترین نوع منهول از نوع سنتی است که در گذشته به وفور استفاده می‌شد. این منهول‌ها با استفاده از آجرها و بنایی اتاقکی ساخته می‌شدند و در برخی موارد با قرار دادن درب بر روی آن، امکان دسترسی فراهم می‌آمد.
از نظر هزینه‌ای، منهول‌های آجری به دلیل سادگی ساختار، ارزان قیمت بوده‌اند، اما این نوع منهول‌ها دارای معایبی نیز هستند. آسیب پذیری آنها در برابر زلزله‌ها و فشارهای خارجی، محدودیت‌هایی مانند اندازه و حجم محدود، خطر نشستن و تخریب در طول زمان، و احتمال نشت فاضلاب به داخل آن از جمله معایب این نوع منهول‌ها هستند. با توجه به این معایب و پیشرفت در فناوری‌های ساخت، منهول‌های دیگری که مقاوم‌تر و کارآمدتر هستند، به جای منهول‌های آجری استفاده می‌شوند.
منهول پلی اتیلن یک جداره
لوله‌های پلی اتیلن تک جداره در بسیاری از صنایع و کاربردها به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نوع لوله‌ها مصارف گسترده‌ای از جمله آبرسانی فضای سبز و زمین‌های کشاورزی، انتقال آب و فاضلاب شهری و روستایی، انتقال آب شرب، آبیاری قطره‌ای، آتش‌نشانی و گاز رسانی دارند. علاوه بر این، در کاربردهای دیگری مانند انتقال زهاب، انتقال آب باران و پوشش کابل‌های برق و مخابرات نیز از لوله‌های پلی اتیلن تک جداره استفاده می‌شود.
این لوله‌ها معمولا از گرانول‌هایی با گرید و کیفیت پایین‌تری ساخته می‌شوند که باعث ارزانتر شدن آنها در مقایسه با لوله‌های چندلایه یا تکنولوژی‌های پیشرفته‌تر می‌شود؛ اما همچنین معایبی نظیر حساسیت به خوردگی و مقاومت کمتر در برابر فشارهای خارجی را نیز دارند.
منهول پلی اتیلن دو جداره
منهول پلی اتیلن دو جداره، به عنوان یک قطعه کلیدی در سیستم تاسیسات، برای اتصال شاخه‌های تخلیه به لوله‌های زهکشی اصلی استفاده می‌شود. این نوع منهول معمولاً در مکان‌هایی که تعداد خطوط لوله بیش از حد معمول (بیش از بیست و دوم) وجود دارد، به کار می‌رود. همچنین در صورتی که لوله‌های تخلیه زاویه افقی بیش از ۳۰ درجه داشته باشند از منهول پلی اتیلن دو جداره استفاده می‌شود. این منهول‌ها علاوه بر استفاده در اتصالات اصلی، برای محافظت و ذخیره موقت در سیستم‌های زهکشی و آب و فاضلاب نیز استفاده می‌شوند.
با توجه به مزایای زیادی که منهول‌های پلی اتیلن دو جداره نسبت به نسخه‌های بتنی دارند، این انواع از منهول‌ها به دلیل مقاومت بالا در برابر شرایط محیطی و سهولت در نصب، جایگزین مناسبی برای بسیاری از کاربردهای سیستم‌های آب و فاضلاب به شمار می‌آیند.
منهول فاضلاب شهری
منهول فاضلاب شهری یکی از اجزای حیاتی در سیستم فاضلاب است که به دلیل از بین بردن نیاز به حفاری بسیار اهمیت دارد. این منهول‌ها در سیستم‌های فاضلاب شهری و خانگی برای اتصال چندین خط لوله فاضلاب به یک مسیر به کار می‌روند. آنها در فواصل منظم در سراسر سیستم فاضلاب نصب می‌شوند تا امکان دسترسی آسان به هر نقطه‌ای فراهم شود.
این منهول‌ها برای دسترسی ایمن به داخل، نیازمند استفاده از تجهیزات ایمنی مناسب برای جلوگیری از حوادث محیطی نظیر افتادن و تماس با گازهای مضر مانند متان و سولفید هیدروژن هستند. منهول‌های فاضلاب در سیستم‌های فاضلاب شهری، فاضلاب صنعتی و در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و نیروگاه‌ها به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرند، به دلیل کاربردهای متعدد و اهمیت آنها در حفظ و اداره بهینه سیستم‌های زهکشی و فاضلاب.
کاربرد منهول فاضلاب چیست؟
منهول فاضلاب یکی از عناصر اساسی در سیستم فاضلاب است که برای اتصال و هدایت فاضلاب از چندین خط لوله به یک مسیر مشترک استفاده می‌شود. این منهول‌ها به ویژه در شبکه‌های فاضلاب شهری و صنعتی، جهت بهینه سازی و مدیریت انتقال فاضلاب استفاده می‌شوند.
آنها به عنوان نقطه وصل بین چند خط لوله فاضلاب عمل می‌کنند و امکان انتقال بهتر و اثربخش‌تر فاضلاب را فراهم می‌سازند. علاوه بر این، منهول‌ها در سایر صنایع نیز کاربرد دارند؛ به عنوان مثال، در سیستم‌های مخابراتی برای دسترسی به کابل‌ها و لوله‌ها در زیر زمین استفاده می‌شوند.
قیمت منهول فاضلاب
منهول‌های فاضلاب در بازار قیمت‌های متفاوتی دارند که به عواملی مانند ابعاد، جنس مصالح ساخته شده، ظرفیت انتقال، و شرایط نصب بستگی دارد. برای دقیق‌ترین قیمت معمولاً نیاز است با تامین کنندگان مختلف تماس گرفته شود تا با توجه به مشخصات مورد نیاز پروژه، قیمت نهایی را مشخص کنند.